Wat is mediteren?

Mediteren brengt allerlei voordelen met zich mee. Zo geeft het je o.a. energie, een gevoel van ontspanning, een beter concentratievermogen, vermindering van stressklachten, helpt het je bepaalde negatieve denkbeelden en gedachten los te laten en neemt het algemeen gevoel van geluk toe.

Mediteren komt van het Latijnse meditatio, dat ‘overdenken’ betekent, al is meditatie grappig genoeg vaak meer een oefening in stilte, in simpelweg ‘zijn’.

Waar komt meditatie vandaan?
Vijf eeuwen geleden ontstond meditatie in India, waar heilige mannen en vrouwen in het vedische hindoeïsme ermee begonnen. In die religieuze stroming werd meditatie gebruikt om geestelijke en spirituele verlichting te vinden: los te komen van het ego, en van de beperkingen van de menselijke geest. Ook in het boeddhisme ontstond meditatie al heel lang geleden – Siddharta Gautama, die later bekend werd als boeddha, bereikte verlichting door dagenlang te mediteren. Een populaire meditatietechniek is nog steeds vipassana, een van oorsprong boeddhistische vorm van meditatie.

Wat doet mediteren voor je?
Mediteren kan je veel brengen. Niet alleen helpt het je om tot rust te komen, het brengt je ook meer in balans en geeft je inzicht in wie je bent en wat je wilt. Door te mediteren leer je je gedachten te observeren: je beseft dat je niet je gedachten bènt, maar dat je gedachten hèbt. Ook ontwikkel je door meditatie meer mededogen –je wordt niet alleen milder voor jezelf, maar ook voor je medemens. De meest bekende houding om te mediteren is de lotushouding –linkervoet op je rechterbeen, rechtervoet op je linkerbeen-, maar mediteren kan op allerlei manieren. Ook liggend, of comfortabel zittend op de bank, net wat jij fijn vindt. Belangrijk is wel dat je mediteert in een stille, rustige omgeving. Je hebt er niet per se veel tijd voor nodig. 10 minuten per dag kan al veel voordelen opleveren

Hoe te beginnen met mediteren?
Zoek een prettige houding, bijvoorbeeld de kleermakerszit. Belangrijk bij de zittende houding is dat je je ruggengraat recht houdt: je hoofd blijft in lijn met je rug. Ga eventueel tegen een muur zitten. Vervolgens concentreer je je op je ademhaling. Je ademt rustig in en uit. Raak je afgeleid? Geeft niets, je pakt gewoon de concentratie op je ademhaling weer op. Dat is alles, je hoeft nergens aan te denken. De kracht van meditatie is juist dat je even loskomt van het denken.

Maar ik blijf denken!
Begin je met mediteren dan buitelen de gedachten in je hoofd misschien over elkaar heen. Raak niet ontmoedigd wanneer je het gevoel hebt dat het ‘niet lukt’ om te stoppen met denken. De kunst van mediteren is om je gedachten te laten komen en gaan, en te blijven focussen op je ademhaling. Blijf proberen, oordeel niet. Na een tijdje merk je dat je van een afstandje naar je gedachten kunt kijken, en het steeds minder druk wordt in je hoofd.

Bewezen effecten van meditatie
Recent onderzoek van Harvard toont: mediteren verandert de hersenen; met name hersengebieden die te maken hebben met zintuiglijk waarnemen, emotieregulatie, besluitvorming, geheugen, leren, empathie en stress veranderen in gunstige zin.

Hersenwetenschapper Sara Lazar vergeleek in een onderzoek mensen die al lange tijd mediteren met een controlegroep. Ze ontdekte dat mediteren de hersenen verandert. Mediteerders hebben meer grijze stof in verschillende hersengebieden:

* In de insula, dat voor zintuiglijk waarnemen zorgt.

* In de prefrontale cortex, dat te maken heeft met het werkgeheugen en besluitvorming.

Sara Lazar ontdekte in dit onderzoek ook dat 50 jaar oude mediteerders evenveel grijze stof in hun hersenen hadden als 25-jarigen. Normaal gesproken neemt de hoeveelheid grijze stof in de hersenen af naarmate mensen ouder worden.

Hoe de training ‘mindfulness’ de hersenen verandert
In een volgende onderzoek onderzocht Lazar de hersenen van mensen die nog nooit hadden gemediteerd en een 8-weekse training mindfulness volgden. Hierbij zag zij dat mindfulness de hersenen verandert: er was een toename in grijze stof in vier hersengebieden zichtbaar bij de deelnemers. In de:

* De posterior singularis anterior, dat onder meer betrokken is bij het verwerken van aandacht en emoties verwerken;

* De linker hippocampus, die bijdraagt aan leren, begrijpen, informatie onthouden en emotieregulatie;

* De temporale partiële junctie, die betrokken is bij zelfbewustzijn, empathie en compassie;

* De pons, een gebied waar regulerende neurotransmitters worden aangemaakt.

* Daarnaast toonden de hersenscans dat de amygdala, dat zorgt voor stress en angst, kleiner werd door de training mindfulness. Dit zorgt dat je minder snel stress hebt.

Hersenen al na 8 weken mindfulness meditaties verandert
Tijdens de mindfulness training is het de bedoeling dat je gedurende 8 weken dagelijks 40 minuten mediteert. Lazar onderzocht ook hoeveel haar respondenten gemiddeld hadden gemediteerd. Dit was 27 minuten per dag. Kennelijk veranderen de hersenen bij die gemiddelde duur van de mindfulness meditaties al.

Het advies: “Mediteren is net zoiets als bewegen, maar dan voor een vitaal brein in plaats van een vitaal lichaam. Het is mooi als je het elke dag kunt doen, maar als het drie keer per week lukt, of maar vijf minuten per dag, is dat ook al winst.

12% van de Nederlanders doet regelmatig aan meditatie maar ook bekende internationale Sterren mediteren

Acteurs: Russel Brand, Hugh Jackman, Gwenneth Paltrow, Eva Mendez

Zangers: Moby, Kate Perry,Paul Mccartney, Ringo Starr, Eddy Vedder

Celebrities: Oprah Winfrey, Howerd Stern,Ellen the Generes

Supermodels: Raquel Zimmerman, Ali Stephens

Dokters: Dr. Oz